To nie będzie ckliwa opowieść o pięknych plażach, top hotelach i wypasionych miejscach. Zapytasz skąd rozważania czy Jerozolima w Pesah to dobry pomysł? Ano stąd, że Stare Miasto jest wyjątkowe w skali świata. I po prostu tam trzeba być choć raz w życiu. Nieważne jakiego jesteś wyznania czy przekonań. A rozważania pojawiają się wówczas gdy zdarza się podwójne święto, bo wtedy taka podróż może ocierać się o granice szaleństwa. Ale od czego są Szalone Walizki by nie robić rzeczy co najmniej nierozważnych i rzucać się w otchłań tłumów.
A Wielkanoc AD 2018 była wyjątkowa bo jednocześnie odbywało najważniejsze dla Żydów – Święto Pesah i katolicka Wielkanoc co powodowało, że tłumy były gigantyczne.
Jerozolima religijnie i historycznie jest wyjątkowa w skali świat. Stąd wywodzą się trzy wielkie monoteistyczne religie, które w każdym innym miejscu zwalczają się zaciekle lub w najlepszym przypadku darzą się niechęcią. A terenie Starego Miasta w Jerozolimie czyli Miasta Dawida wszyscy potrafią dojść ze sobą do porozumienia. Bo nie mają innego wyjścia. Jednym z lepszych symboli tego stanu rzeczy jest mozaika, którą można zobaczyć idąc ulicą Jaffa w stronę Starego Miasta. Jerozolima znajduje się w centralnym punkcie świata a inne kontynenty są proporcjonalnie rozłożone.
Spis treści:
Co to jest Pesach?
Pesach to najważniejsze dla Żydów święto w roku. To pamiątka wyjścia Izrealitów z niewoli egipskiej, pamiątki drogi przez pustynię, przejścia suchą stopą przez Morze Czerwone, które rozstąpiło się przed Mojżeszem. Dziesięć dni wcześniej Żydzi przygotowują się czytając prawa pesachowe. Pesach w Izraelu trwa siedem dni, poza 8 dni. Zaczyna się od kolacji sederowej, gdzie na talerzu, znajdują się symboliczne potrawy jak na naszym wielkanocnym stole. Jest baranina lub kurczak, maror czyli gorzkie zioła na pamiątkę niewoli i co najważniejsze – w czasie Pesach nie spożywa się niczego produkowanego z ziaren i na zakwasie. Przed Pesach czyści się dom by usunąć zakwas a naczynia i sztućce wygotowuje się. Pozbywa się zakwasu czyli chamecu. Czyta się Hagadę i w ten sposób przekazuje pamięć kolejnym pokoleniom.
Czy turystę czekają jakieś ograniczenia związane z Pesach?
Taaaak. Głównie kulinarne. Bo jeśli lubisz piwo i chcesz wypić zimnego lagera w ciepły dzień – zapomnij. W tym czasie nie sprzedaje się piwa bo jest produkowane z ziaren. Ale znajdziesz znakomite izraelskie wina i zimny cydr.
Nie ma też normalnego chleba ani żadnych produktów z mąki. Można kupić pieczywo, falafel ale tylko takie produkowane z mączki ziemniaczanej.
Wygląda tak samo ale różnica w smaku jest spora. Zjeść się da – szału nie ma. Ale….
Trzeba pamiętać, że w Izraelu żyją Żydzi i muzułmanie. Jeśli czegoś nie kupisz w sklepie koszernym, znajdziesz w muzułmańskim. Jedyny wyjątek to pieczywo. Muzułmanie szanują powagę żydowskiego święta i w Pesach również nie używają żadnej innej mąki niż ziemniaczana.
Zwiedzanie Starego Miasta i Droga Krzyżowa
Jakikolwiek mielibyście stosunek do wiary, kapłanów różnych wyznań to nie da się przejść obojętnie obok Jerozolimy a szczególnie Starego Miasta czy Góry Oliwnej.
Można zwiedzać je samemu lub z przewodnikiem. Znajdziecie ich bez problemu na miejscu ale można szukać wcześniej przez grupy na FB. Jedną z najlepszych – naszym zdaniem – jest grupa ’WAKACJE W IZRAELU” gdzie znajdziecie życzliwych i pomocnych ludzi. Tak znaleźliśmy m.in. Natana Dunkelmana, z którym zwiedzaliśmy Jerozolimę. O Natanie poczytacie w kolejnym poście dotyczącym współczesnej Jerozolimy. Przez cały, kilkudniowy pobyt w Jerozolimie codziennie chodziliśmy na Stare Miasto by jak najwięcej zobaczyć. Jeśli interesujesz się historią to Stare Miasto w Jerozolimie to istny raj.
Bazylika Grobu Pańskiego
To najważniejsze miejsce w tradycji kościołów katolickich. Bazylika jest ogromna jednak wtłoczona w ciasną zabudowę Starego Miasta wydaje się mniejsza niż w rzeczywistości. W tej okolicy znajdują się prawie wszystkie główne miejsca związane z Chrystusem. Golgota gdzie został ukrzyżowany, gdzie zmarł i zmartwychwstał. Przy samym wejściu znajduje się kamień namaszczenia.
Poza czasem Pesach jest spokojnie jak widać na zdjęciach z 2017 roku. Ale w święta od rana jest tu pełno turystów i pielgrzymów. To tutaj ciało Chrystusa zostało złożone i namaszczone i po śmierci. Właściwy kamień został przykryty płytą ale nikogo to nie zraża. Pielgrzymi dotykają kamienia, biją pokłony i polewają kamień wodą by później chusteczką dokładnie wszystko wyczyścić i zabrać na pamiątkę. Wewnątrz Bazyliki znajdują Grób Pański a do niego długa kolejka do wejścia.
Bazylika została podzielona przez przedstawicieli różnych religii a kompromis jest szanowany do tego stopnia, że drabina pozostawiona na zewnątrz przez nie wiadomo kogo nie jest do dziś ruszana ponieważ nie zostało to określone w ramach kompromisu. Wewnątrz znajdują się różne kaplice ale chyba jedną z ciekawszych jest ta nadzorowana przez kościół greckokatolicki. Wisi w niej ogromny żyrandol, którego dolna część ma wyznaczać środek świata. Do kaplicy mają wstęp jedynie duchowni wysocy rangą jak biskupi, kardynałowie i papież.
Via Dolorosa i Droga Krzyżowa
Via Dolorosa czyli po łacińsku droga krzyżowa nie biegnie dziś tak jak biegła w czasach Chrystusa. Dlatego jest sporo osób rozczarowanych tym jak zmieniła się na przestrzeni wieków.
Autentyczny przebieg ulicy schowany jest kilka metrów pod poziomem obecnego starego miasta. Ale od czego jest dobry przewodnik by tego nie pokazać. Nie możemy tego nazwać inaczej jak zrządzeniem losu, że trafiliśmy na tego samego przewodnika, który oprowadzał rok wcześniej Dorotę i jej koleżanki. Może nie uwierzycie ale naszym przewodnikiem po chrześcijańskiej drodze krzyżowej był muzułmanin i to był jeden z najlepszych przewodników jakich można sobie wyobrazić.
Przewodnik Sharif
Na imię miał Sharif a kontakt do niego możecie znaleźć na naszym Insta pod tym linkiem KLIKNIJ. Uprzedzamy – tani nie jest, warto z nim negocjować i najlepiej w grupie. Szarif pokazał nam dziewięć oficjalnie zlokalizowanych stacji drogi krzyżowej. Każda oznaczona charakterystycznym, metalowym znakiem z rzymską cyfrą.
Zaprowadził kilka metrów pod ziemię gdzie odkryty został fragment ulicy, po której chodził niegdyś Chrystus. W tym miejscu można zdjąć buty i przejść boso by poczuć energię miejsca.
Obok znajduje się autentyczna gra legionistów rzymskich, identyczna jak ta, w którą grali by określić kto zabierze szaty Chrystusa po ukrzyżowaniu.
Tą związaną z Chrystusem znajdziecie w Bazylice Grobu Pańskiego. Sharif pokazał nam podziemne zbiorniki Domu Poncjusza Piłata.
Dzięki niemu odwiedziliśmy więzienie Chrystusa oraz miejsce gdzie przetrzymywano dwóch jego współwięźniów.
Pokazał gdzie dawniej znajdowało się wejście do domu Poncjusza Piłata.
A także gdzie w okolicach Golgoty znajdują się pozostałe, nieoznaczone stacje drogi krzyżowej.
Czy było warto? Było, bo sami nie ogarnęlibyśmy tego z takim rozmachem i w takim tempie.
Ostatnia Wieczerza
To miejsce a raczej sala położona w północnej części Starego Miasta. Nazywana jest Wieczernikiem. Tutaj według ewangelii, odbyła się wieczerza paschalna Jezusa z apostołami w przeddzień jego śmierci. Tym samym Chrystus ustanowił Wieczerzę Pańską, a w doktrynie Kościoła Katolickiego sakrament Eucharystii i kapłaństwa.
Ściana Płaczu
To miejsce tak wyjątkowe a szczególnie w Pesach, że doszliśmy do wniosku, że trzeba mu poświęcić osobny post. Dlatego polecamy – przeczytajcie Jerozolima – Ściana Płaczu – ważne informacje i dużo zdjęć.
Góra Oliwna
Znajduje się poza Starym Miastem, od którego oddziela ją Dolina Cedronu. Poza górą jest Pustynia Judzka. To miejsce ważne dla chrześcijan ponieważ tutaj ostatnie dni spędzał Jezus i tu go pojmano.
W tradycji żydowskiej to miejsce gdzie oddawano cześć Bogowi Jahwe. Nazywana jest Górą Namaszczenia ponieważ oliwa z tutejszych oliwek służyła do namaszczania kapłanów i królów. Co ciekawe, drzewka oliwne porastają Górę od tysięcy lat i istnieje duże prawdopodobieństwo, że najstarsze pochodzą z czasów Chrystusa.
Wyznawcy judaizmu wierzą, że to miejsce, gdzie rozpocznie się Dzień Gniewu Pańskiego. Dlatego uważane jest za święte. Każdy Żyd chce zostać pochowany na cmentarzu Har ha-Zetim znajdującym na zachodnim zboczu góry od strony Miasta Dawida.
Cmentarz ma ponad 3 tysiące lat !!! i ponad 150 tys. nagrobków. Jest wciąż czynny i odbywają się na nim pochówki.
Góra to jeden z najlepszych punktów do fotografii w Jerozolimie. Warto przyjść tuż przed zachodem by zobaczyć jak pięknie słońce chowa się za murami Starego Miasta. O poranku Słońce pojawiające się za plecami od strony Pustyni Judzkiej oświetla porannym, miękkim światłem Stare Miasto tworząc magię. Więc to miejsce wręcz idealne. Nam niestety nie udało się trafić w pogodę i wyjątkowo przez kilka dni niebo nad Jerozolimą było zachmurzone. Ale i tak było pięknie.
Gdy będziecie wchodzili lub schodzili ze zbocza zwróćcie uwagę na liczne kaplice, kościoły i cerkwie znajdują się po drodze. Jedna z najpiękniej prezentujących się to rosyjska, prawosławna cerkiew św. Marii Magdaleny z charakterystycznymi Złotymi Kopułami.
Klimat Starego Miasta w Jerozolimie
Tu nie warto się spieszyć tylko spokojnie pochodzić by poczuć atmosferę. Wówczas masz szansę zauważyć, że wszystko wygląda tak jakby czas zatrzymał się w miejscu. Religijne, żydowskie dzieci wydają się wyglądać jak sprzed setek lat. Wyślizgane milionami stóp bruk zdają się opowiadać historię miejsca. W gąszczu uliczek teoretycznie można się zagubić ale to pozory bo Stare Miasto jest do opanowania
Ważne informacje
Jeżeli lecicie do Jerozolimie w porze ciepłej bądź gorącej zwróćcie uwagę, że wszędzie wzdłuż murów Starego Miasta znajdują się poidełka z wodą, gdzie można ugasić pragnienie i nabrać wody do swojej butelki.
Jedzenia na Starym Mieście nie polecamy bo jest drogo i mocno turystycznie. Poza Starym Miastem znajdziecie masę fajnych miejsc, które szczególnie ożywają wieczorem. W Pesach tuż obok głównego wejścia trafiliśmy na punkt, w którym częstowano przechodniów macą z powidłami i masłem czekoladowych. Pycha.
Stare Miasto i jego uliczki są podzielone na strefy zarządzane przez np. Żydów, chrześcijan czy muzułmanów. Co ciekawe w strefie chrześcijańskiej widzieliśmy handlujących muzułmanów i odwrotnie. Biznes jak widać, nie zna granic religijnych. Można tam kupić dosłownie wszystko ale większość to sklepy z pamiątkami , krzyże, kipy etc.
Jerozolima w Pesach i tłumy. Oto najlepszy przykład
To jak wielu ludzi przyjeżdża tutaj w Pesach najlepiej niech zobrazuje ta sytuacja. W Jerozolimie byliśmy w Wielkanoc A.D. 2018. W poniedziałek wielkanocny byliśmy umówieni na wejście do TVN 24 Bis by opowiedzieć jak wygląda to świętuje się w Izraelu. Pogadaliśmy tylko trzy i pół minuty z dachu Hospicjum Austriackiego i później zerwało łączność.
Byliśmy przygotowani na różne problemy – wzięliśmy własny router ale nie przewidzieliśmy, że zabraknie internetu gdy na każdym kilometrze kwadratowym Starego Miasta przebywa jednocześnie 25 tys. ludzi, którzy też chcą zadzwonić do rodziny lub na żywo pokazać im przez połączenie wideo co się w tym miejscu dzieje.
I tak doszliśmy do końca naszej opowieści o Starym Mieście Jerozolimy. Jeśli spodobał Wam się ten ten tekst udostępnijcie go, może przyda się innym. Gdybyście chcieli wybrać się Jerozolimy i rezerwować pokoje lub apartamenty to przeszukajcie mapę poniżej.
Maca z powidłami ?
Filip, z powidłami albo kremem czekoladowym. No pełen odlot 🙂
hej Szalone Walizki, jeżeli mogłabym się dowiedzieć o przewodnika po Jerozolimie, ale polsko lub niemieckojęzycznego, czy znacie takiego i jakie są ceny za przewodnictwo. Wybieram się z koleżanką na wielkanoc przyszłego roku i wlasnie zbieramy przydatne informacje. Macie może jakieś godne polecenia miejscówki/ noclegi? pozdrawiam
Cześć. Wpadnij na Facebook i dołącz do grupy „Wakacje w Izraelu”. Tam na pewno znajdziesz przewodników polskojęzycznych. Cen aktualnych nie znamy ale dowiesz się bezpośrednio w grupie. Nocleg w Jerozolimie jest w naszym poście: https://www.szalonewalizki.pl/jerozolima-praktyczny-poradnik/ a co warto zobaczyć w kolejnych postach z Jerozolimy. Wbij w wyszukiwarkę na blogu czyli lupkę w prawym górnym rogu hasło Jerozolima.
[…] Starym Mieście możecie też przeczytać w naszym poście – Jerozolima w Pesach – czy to dobry pomysł albo Jerozolima – praktyczny poradnik czyli co warto zobaczyć w stolicy Izraela. […]
[…] 2. Jerozolima w Pesach – czy to dobry pomysł? Ciekawostki o poradnik o Starym Mieście […]