Dulab – cmentarz polski w Teheranie

Warto to wiedzieć, że historia Iranu i historia Polski mają co najmniej kilka punktów wspólnych, które pokazują dużą życzliwość Iranu i Irańczyków wobec naszych rodaków. Gdy byliśmy w Teheranie koniecznie chcieliśmy odwiedzić jedno z tych miejsc, które powinno nam być szczególnie bliskie. Bo normalnemu Kowalskiemu może nie mieścić się w głowie jak to jest, że muzułmanie opiekują się polskimi, katolickimi grobami. A jednak.

Ta historia sięga czasów II wojny światowej. Gdy ze Związku Radzieckiego wychodziła armia generała Andersa w okresie od marca do września 1942 roku wraz z nią wyszło i trafiło do Iranu ponad 120 tysięcy Polaków. Wśród nich ponad 43 tysiące cywilów, spośród których prawie połowa to były dzieci.

Dzieci znalazły schronienie w Isfahanie, gdzie utworzono dla nich prawie dwadzieścia polskich szkół z internatami.

 

Niestety wielu z nich nie przeżyło wcześniejszych zsyłek i podróży. W Iranie pozostało 2806 osób, w tym 650 wojskowych. Ich groby można znaleźć na siedmiu cmentarzach, z których największy jest właśnie w Teheranie. Nazywa się…

Dulab – cmentarz polski w Teheranie

Nie każda podróż musi oznaczać opalanie pod palmami. Każda jednak wnosi coś nowego do naszego życia. Chociażby uświadamia nam, że Irańczycy z powodzeniem od lat opiekują się największym polskim cmentarzem w Teheranie. Jeśli wybieracie się w to miejsce wystarczy, że zapytacie taksówkarza o polski cmentarz, wymienicie nazwę lub wskażcie mu tę lokalizację na mapie. Powinien dać sobie radę.

Pojechaliśmy na miejsce pełni obaw czy wejdziemy do środka bo słyszeliśmy, że trzeba umawiać się wcześniej. Na miejscu trafiliśmy na prace porządkowe i otwartą bramę. Przywitał nas opiekun cmentarza – Hamid. Przemiły człowiek, który prosił jedynie by nie robić mu zdjęć. Sącząc herbatę i zagryzając herbatnikami, przejrzeliśmy najpierw dokładnie księgę pamiątkową.

Znajdują się w niej zdjęcia Polaków, którym udało się wydostać z sowieckich łagrów i późniejsze z odwiedzin grobów najbliższych. Co ważne, na miejscu można przejrzeć spis kwater, grobów, wszystkich osób pochowanych na cmentarzu w Teheranie.

Jest też skopiowana książka Andrzeja Przewoźnika – Polskie cmentarze wojenne w Iranie wydana w 2002 roku.

To cenny zbiór informacji, z którego korzystaliśmy przy przygotowaniu tego tekstu.

Cmentarz polski w Teheranie – jak to faktycznie wygląda?

Gdy przejrzeliśmy księgę pamiątkową, zdjęcia i wszystko co dał nam Hamid po prostu walnęło nas. W zupełnej ciszy poszliśmy w stronę polskiej kwatery. Z daleka zobaczyliśmy piastowskiego orła i krzyż Virtuti Militari.

Dalej wzdłuż ścieżki znajdowały się groby tych, którzy zostali na gościnnej ziemi irańskiej a pośrodku pomnik a nim to zdanie.

Pamięci wygnańców polskich, którzy w drodze do Ojczyzny w Bogu spoczęli na wieki – 1942-1944

Cokolwiek by nie mówić, to jednak ściska za gardło. Tym bardziej, że mamy świadomość jak niewielu z nas wie o irańskiej gościnności. A także o ciągłej opiece nad polskimi grobami z czasów wojny.

Cmentarz jest zadbany, regularnie sprzątany i nawadniany co ma duże znaczenie w tak gorącym, pustynnym klimacie.

Szczegółowe informacje o cmentarzu, kwaterach, osobach pochowanych znajdziecie na stronie internetowej cmentarza Dulab. Projekt podobnie jak obecny kształt cmentarza został sfinansowany przez polski rząd. Co jednak bardzo ważne – bieżące, niemałe koszty utrzymania cmentarza pokrywa strona irańska czyli władze miasta Teheran.

Na koniec warto wrócić do Hamida i wpisać się do księgi pamiątkowej – jeśli oczywiście odczujecie taką potrzebę.

Co ma wspólnego Miś Wojtek z papugą?

W pamiątkowej księdze lub jak kto woli zeszycie znajdziecie między innymi słynnego misia Wojtka, który przeszedł szlak z armią generała Andersa.

Na miejscu na pewno rzuci Wam się w oczy papuga, która jakiś czas temu przybłąkała się. W sumie Wojtek nie ma nic wspólnego z papugą ale. Podobnie jak on stanowi obecnie atrakcję dla zwiedzających cmentarz, bo nie odstępuję Hamida na krok.

Więcej o informacji o przygotowaniu do podróży po Iranie znajdziecie w naszym poście – Iran – praktyczny poradnik jak przygotować się do podróży. 

Przy okazji pobytu w Teheranie szczerze polecamy odwiedzenie cmentarza polskiego. Świadomość obecności w muzułmańskim kraju, który do tego jest krajem wyznaniowym a ludzie opiekują się polskimi, katolickimi grobami – daje do myślenia.

Zobacz też nasz vlog z polskiego cmentarza w Teheranie: